Rozwój kompetencji społecznych i twórczych uczniów jako wyzwanie dla oświaty XXI wieku

Podczas Światowego Forum Ekonomicznego, które odbyło się w Davos w 2018 roku, Jack Ma, chiński biznesmen, filantrop, człowiek sukcesu, nawoływał do konieczności zmiany sposobu edukacji na świecie. W jego opinii obecny system oświaty, który powstał dwa stulecia temu, nie odpowiada na wyzwania, jakie stawia postęp technologiczny. Spostrzegł, że człowiek ukształtowany przez współczesne szkoły nie ma szans w pojedynku z mądrzejszymi, niezawodnymi i przewidywalnymi maszynami. Prognozuje on, że w niedalekiej przyszłości przejmą one setki milionów miejsc pracy. Sztuczna inteligencja nie jest jednak w stanie konkurować z kompetencjami twórczymi i społecznymi ludzi. Zdaniem Jacka Ma – to na nich powinien się skupić system edukacji. Przywołana wypowiedź spowodowała ponowne zwrócenie uwagi społeczeństwa na konieczność redefinicji sposobu nauczania młodego pokolenia.

Jak zatem zmienić tradycyjny model nauczania wypracowany na początku XIX wieku? Jaki potencjał do zmiany anachronicznych struktur edukacji mają nauczyciele? Co mogą zrobić ci, którym leży na sercu dobro dzieci wchodzących w nieznany dla nich świat  dorosłych, o którym nie dowiedzą się z podręczników? Czy edukacja kulturowa może stać się remedium na bolączki współczesnego systemu oświaty?

Szukając odpowiedzi na te pytania, przeprowadziliśmy wywiady z dziewięcioma nauczycielami wyróżniającymi się na tle swojej grupy zawodowej. Charakteryzuje ich mocne zaangażowanie w życie szkół i uczniów, stała chęć poszerzania swoich horyzontów, wychodzenie poza utarte schematy znamienne dla tradycyjnego modelu nauczania.

Niniejszy tekst powstał w ramach działań diagnostycznych Programu „SYNAPSY – program rozwoju edukacji kulturowej w Małopolsce”, którego realizatorem był Małopolski Instytut Kultury w Krakowie. Projekt realizowany w ramach Programu Bardzo Młoda Kultura Narodowego Centrum Kultury.